Sunday, November 29, 2015

Nivkh morphosyntaxes

morphosyntactica modules:

  1. radicales + suffixos
  2. praefixos + radicales + suffixos

ante radicale possibile unice 1 praeffixos:

  1. pro l substantive - indicatores de l possessione
  2. pro l transitiva verbae - indicatores de l personalia, indefinita aut reciproca obiectae: й-ор- 'concurrere-incontrare (aliquem)' - в-ор- 'concurrere-incontrare (reciproce-mutue = vicem-inque)', н'-ихм- 'al me donare'

usualia ordinis de l suffixo е:

  1. pro l substantive: radicales - numeros/comitativos - casus.
  2. pro l verbae: radicales - radicales - transitivitates - negationes - tempores/aspectos/descriptivos - causativos - modalitates - evidentias - modos - numeros

possibile includere multa indicatores de l aspecte aut mode. (e.g. formas de l verbae col 8 morphemae):
й-уски-иву-гу-ины-тыγм-д-γун
(obiectos)-pacare-imperfectos-causativos-intentiones-evidentias-indicativas-plurales
'(praesente) evidente aliquos-(plure) intendere demandare, ut (aliquos) (aliqua monetam) pacare (pro l aliqua labore)'

syntaxes

  • vocabularia ordinis de l sententiae: subiectos - obiectos - praedicatos.
  • modificatores praecedere modificatam
  • subiectum frequente omittere
  • finita verbalia formas congruere (facultative) indicative col numere de l subiecte: Н'ин чо ниғартот вид-γун 'nos piscem devorare et (perfecte) evadere' (litterale: 'nos piscem manducare-poste abire-plure')
  • imperativa, aliqua indicativa (unice -ра/-та (Амур), -ра/-та/-на (O東-Сахалин) homogenea coordinativa suffixos) et aliqua transgressiva-gerundiva verbalia formas congruere col personae et numere de l subiecte (~ 2.3.5, 2.3.6 et 2.5.4 Груздева 1997 )
  • participios congruere col numere de l (modificata ab el ille) substantive (reduplicatione): Туин т'осқ-зосқ му-γу hумд'[-γу] 'ista loce multa (cor)rupta naves essere', Иф нок-нок питγы-гу дуγруγр̌ эвд' 'illos-singulare multa tenuia libros eligere (et) prehendere (perfecte)'
  • rectiones iungere verbam et substantivum appropriata obliqua casu e,
  • adiunctiones - verbalia formam col adverbiale.


particulas

  • praepositionalia particulas usuale initiare sententiam: hэна (Амур), hала (O東-Сахалин) "eia-age(dum')!" indicare incitamentum
  • postpositionalia particulas seguire vocabulum: interrogativa -ңа, -ла/-л, -ата/-ат, indefinita -лу, -лақ, indicativa -ат, restrictiva парк/пырк 'unice', corroborativa -т'и/-ри/-д'и, particulas -та/-ра/-да, iungere a l praedicate dialoge

coniunctionem formare transgressiva-gerundiva suffixos ab el radicale de l auxiliaria verbas: hоғо- 'ista mode agere' > hоғо-т, hоғо-р 'illa-tempore, illa-causae', hоғо-ңан 'illa-tempore', hоғо-рот, hоғо-рор 'posteriore, post-el iste' etc. (simile l Coreana 그렇다 > 그래서, 그러므로 etc ‎)
talia coniunctiones indicare semantica relationem de l dua sententiae et situare usuale initu e secunda sententiae: Н'и ңыт'х қод'ра киускир вийикид'ра. hоғат ни муγир вийинд'ра 'mea pedes dolere, pede ambulante me-impossibile-ire. illa-causae me nave intendere-viare'.


poly-praedicativa sententiae varia verbam col varia possibilia semantica relatione iungere varia transgressiva-gerundiva indicatores, simile l Ural, Altai, Iaponica et Coreana linguae.

verbalia suffixos -ра/-та (Амур), -ра/-та/-на (O東-Сахалин) indicare coordinativa relationem interne l una independenta phrase aut uniente-conectente varia immediate sequentia phrasem. una ex el talia verbalia formae possibile finire sua-propria phrasem: Н'и ыр̌к пил-та вэсқар-та п‛ытык ңали-та 'me iam e granda [,] fortia [et] mea-patre similia (virum essere)'.
aliqua conditione post el talia verbae possibile quoque sequire auxiliaria verbas - 'ista mode facere': Нымк пот'ур-ра ур-ра hа-Ø 'mea-matres bella [et] bona'.

electionem de l verbalia suffixos col componente р aut т (aut) affectare varia morphophonologica factores.

finita verbalia suffixos -д'/-т' (Амур), -д/-нд/-нт (O東-Сахалин), -т (N北-Сахалин) indicare ultima (independentia) praedicatum de l subordinata sententiae, set una aut multa dependentia praedicatum indicare specifica transgressiva-gerundiva suffixos.

existere maiore l 25 transgressiva-gerundiva verbalia forma i.a.:

  1. temporalia:
    • -датар/-датат, дурңур/-дурңут, -гэ, -т‛āрух, -т‛āск, -кэ, -иво, -ңан (Амур), -дата, -т‛айғуск, -кро, -вуγэ, -вул, -иво, -ңа, -ырңух, -фкэ, -ирңара, -ба (O東-Сахалин) indicare simultanea-synchrona situationem: Ымк чо hақ-вул п‛аймңар̌кин р̌ор̌ кераид 'matres piscem dissecare-(et)-illa-tempore col-sua-propria-marite iuncte fabulare'
    • -ба, -гэ, -рор/-тот, -фкэ, -кэ, -ңан (Амур), -ба, -ғра, -рор̌/-тот/-нон, -фкэ, -вуγэ, -ңа (O東-Сахалин) indicare sequentiam: Ч-аскм-нон муиндра 'post e ut te (e)docere, me morire'
    • -ынкэ (Амур), -анкэ (O東-Сахалин) indicare anterioritatem Уткуōла п‛и ви-ны-ынкэ ңайқнонқ ңьңд' 'pueros ipse ante-(futura)-digressione-abitione catulum inquirere', Ум-иның-анкэ ургур̌ к‛ымлы-рор̌ ит-йа! 'ante-ut-se-irritare, (te) bene cogitare et dicere (pro l favore)!' (litterale: 'ante-ut-se-irritare (prol favore) bene poste-ut-(te)-cogitare dicere!')
  2. causalia: -хрыры (Амур), -лах (O東-Сахалин): Н'и қ‛о-хрыры ыс'ң н'зад' 'pro l causae, ut me addormire, dominos me percutere' (litterale: me addormire, (et ista) causae dominos me-percutere) Ир̌н н'р̌ы-лах сик раңфт иң пағ му-та 'illa omnios sine l exceptione a l petrae se-transformare, causae ut illum (aliquos) videre' (litterale: 'illum-plure (aliquos)-videre, (et ista) causae omnios sinel exceptione al petrae se-transformare (praeterite)')
  3. obiectiva-intentionalia: -фтоҳ, -гуин, -илыкр/-илыкрт (Амур), -фтоҳ (O東-Сахалин): Му ай-ины-фтоҳ чҳа н'-ихм-Ø '(illos) (al) me monetam (perfecte) donare, ut navem producere' (litterale: (intentione ut) navem producere monetam (al)-me-(illos)-donare (perfecte))
  4. conditionalia: -ға/-ғай/-ҳай: П‛и йай-ғай н'аҳ идыгйа '(por el favore!) ipse sit-(te)-producere - (resultatum) me donare-(ut me)-videre' Пыр̌к му ай-ғай н'аҳ иды-г-йа! 'sit (te) ipse navem producere, praesentare me illum (pro l favore)!' (litterale: 'ipse navem sit-(te-perfecte)-producere, me donare-videre!')
  5. concessiva -гирк/-кирк, -гин/-кин, -ғайнапы, -вур/-вут (Амур), -киск/-гиск, -ғайнапы, -вур/-вут (O東-Сахалин): Н'и п‛хироҳ wи-гиск клуд йахзуд 'me silvae-forestae quamquam-ambulare terrorem-timorem ne-cognoscere': П‛аҳ кутыхун сик р̌ылγ-ғайнапы қ‛ав-Ø 'fervida (aerem perfecte sentire) irrespective, ut omnia fenestram aperire' (litterale: 'fenestra aperturam omnia irrespective-ut-aperire (perfecte) - (tamen-at) fervida'
  6. inevidenta-narrativa: -вур/-вут: Т‛улф hадата ычххун қ‛авла т‛олф hа-ин-вут иттγун 'hibernalia tempore multa senes fabulare, ut futura calida aestates' (litterale: 'hibernis continuare, senes-multe, calida aestatem futura(m), fabulare (praeterite)') Тыңанк т‛ылгур̌кунух милк малγо-вут ит-Ø-нд-γун 'traditiones fabulare, ut antique (existere) multa diabolos' (litterale: antique, tradition-e, (ut) diabolos (existere) multa-(, talia fabulam) fabulare)
  7. descriptiva (qualitatem de l actione): -р/-т (Амур), ̌/-т/-н (O東-Сахалин): Н'ытк тыф т‛хы фи-р̌ hуп-р̌ hыт-йо-ҳар-р̌ эҳңавд 'mea-patres supra-l cathedrae situata, sedente [et] pauce-se-stabilita ridere' (litterale: mea-patres cathedra-lia supra-e situatae, sedente [et] pauce-se-stabilitae (praeterite)-ridere)
    (talia suffixos possibile describere catenam de l logice sequentia actione): Н'ин муроҳ маγ-т hуп-т тақр̌тоҳ йосқодγун 'nos, in el nave descense [et] (perfecte) sedente, a l illa loce navigande transire', hаймңар̌ т‛ахкыр наҳкис плоңблоң-д'и-қавр-р̌ т‛ыр-Ø 'senes directe, ocule ne-palpebrante, (praeterite) observare'.

possibile quoque multa dependentia praedicatos: Муγв так-катн-г-рор̌ к‛эң кут'-ғайнапы так-Ø-нт 'post el extreme calida die, quoque post el occidente de l sole, calida (aerem perfecte sentire)' (litterale: 'dies postel-extreme-calida, soles irrespective-ut-occidere, calida (perfecte)').

O東-Сахалин dialecte existere aliqua similia analytica formas col auxiliaria verbae - 'ista mode facere': Н'и тору к‛ымлы hа-тот йуγд 'me pauce cogitare, posteriore intrare'.

  • explicativa relationem inter el 2 sententiae indicare 2 finita formas: Н'и йайм-Ø-д парф н'аки п‛р̌ы-и-д 'me (perfecte) cognoscere-sapere [ut] sere-tarde (ante l nocte) mea-seniora-fratres venire-(future)'
  • definitiva relationem indicare participios: Н'ин тун т‛олф ив-иның таф-тоҳ п‛рыдγун 'nos ista aestate (perfecte) venire a l dome, qualiae (praeterite) intendere vivere' (litterale: 'nos ista aestate intendere-vivere-(talia) al dome (perfecte) venire').

coordinationem inter el multa dependentia verbae in el subordinata sententiae indicare suffixos -ра/-та (Амур), -ра/-та/-на (O東-Сахалин) set finalia praedicatum inevitabile introducere transgressiva-gerundiva formas de l auxiliaria verbae - 'ista mode facere': Ытк ңа ңанγ-ра чо ңанγ-ра hа-вул п‛эγңл п‛р̌омск γэ-р̌а-д '(illa praeterita tempore, quae) patres captare bestiam et captare piscem, illos-singulare col se portare sua infantem' (litterale: patres bestiam captare-tempore piscem captiare-tempore (ista-mode)-faciente sua-infantem col se portare).

selectionem de l indicatore col componente autaut determinare personas et numeros de l subiecte dependente l morphophonologica regulae.

Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983
"Из исследований по нивхскому (гиляцкому) языку" Л. Я. Штернберг (ЯЗЫКИ АЗИИ И АФРИКИ. III. Москва, 1979.)

Nivkh vocabularios

dialectos de l Нивхгу диф:
  1. Амур
  2. N北-Сахалин (septentrionalia) (aut Ruthenica: "шмидтовский" dialectos )
  3. O東-Сахалин (orientalia)
  4. S南-Сахалин (meridionalia) dialectum fere recente fabulare Japoniae.

  oratores de l Амур et O東-Сахалин dialecte affirmare, ut difficile intellegere N北-Сахалин dialectum, set reciproce-mutue inter el Амур et O東-Сахалин dialecte communicare impossibile.

 maxime elaborata vocabularios representare piscatum et silvatica aut maritima venatum (designationem de l pisce, silvatica et maritima  animale; piscatorialia et venatica instrumentum), set quoque naturam et spatialia-arealia orientationem, parentesca cognationem. Амур-dialecte existere quoque multa Tungusica vocabulis.

adverbiales:

  • qualitativa (лэлэгур 'frequente', мама 'rare', малагур 'proxime', намагур 'bene')
  • quantitativa (derivata ex el numerale col componente р̌ак 'vices'): (н'р̌ак '1 vice', мэр̌к '2 vice', т'р̌ак, '3 vice')
  • mensuralia et gradualia (мыγн 'extreme', н'ин'ак 'pauce', эрγалэ 'multe')
  • temporalia (нана, наф 'nunce, praesenta tempore', нымр 'here, hesterne', пыт 'crastine, die post el mane')
  • localia
orientationem de l localia adverbiale determinare radicales:
  • а- 'descendente contra l fluxe de l rivule-flumine'
  • к‛э- 'ascendente per el fluxe de l rivule-flumine'
  • - 'ab el litore a l interiore de l terrae [aut] ab el margine de l silvae-forestae a l interiore de l silvae-forestae'
  • қо- 'ab el monte a l litorale [aut] ex el silvae-forestae a l margine' etc.

adverbialem de l qualitate, tempore, mensurae et gradu e possibile derivare ex el verbalia transgressiva  -гу-р/-гу-т  gerundio e. (-гу- affixos indicare causativam): эғ-гу-р 'rapide', т‛ы-гу-р 'longe durante, diu e', маң-гу-р 'forte, extreme'. differente l  transgressiva gerundio e ista adverbiales impossibille congruere col personae et numere de l subiecte.

qualitativa adverbialem possibile comparare:

  • comparativa gradus col suffixe -йо- (эғ-гу-р 'rapide' - эғ-йо-гу-р 'maiore rapide')
  • superlativa gradus col reduplicata radicale (эғ-гу-эғ-гу 'extreme rapide').

descriptiva (ideophonica) vocabulis representare imaginem:

  • visualia hокл hокл 'clauda'
  • auditiva гоң гоң 'sonus bassa (- lenta frequentate)'
  • tangibilia hомқ hомқ 'mollia aut desagradabilia pro l tactu e'

illos ne alterare, ne iungere suffixum, set possibile operare functione l praedicative aut functione l circumstantialia complemento e de l verbae (independente aut compositione col verbae - 'ista mode facere'): hогар қ‛оиныр ныа ныа 'illa-tempore desiderare-dormire somnolente'.

interiectiones exprimere

  • varia emotionem: admirationem-superprehensionem (ыныйэ), admirationem-superprehensionem et dissatisficationem (ытыми), despectum (аū), timorem (hаū), delectationem-exaltationem (ытыты)
  • voluntatem: prohibitionem ~ persuasionem ut suspendere actionem (ва ва, нук нук), edictum-imperatum a l cane (кыт' кыт', к‛айа к‛айа)

 vocabularium possibile derivare: affixe, compositione de l radicale et conversione.

  • maxime productiva suffixos ut formare substantivum ab el verbae: -с (Амур), ̌ (O東-Сахалин) derivare instrumentum (ғов- 'extrahere (liquorem)' - к‛овс 'cochlearios'), subiectum de l actione (й-ытңу- 'custodire (aliquem)' - ытңус 'custodes'), obiectum de l actione (за- 'battuere' - т'ас ~ зас 'clavas'), resultatum de l actione (ҳов- 'vertere-tornare' - ҳовс 'rotulos') , -ф locum aut resultatum de l actione (лэр- 'iocare-ludere' - лэрф 'locos de l lude-ioce') ~ (п‛ыт- 'frangere' - п‛ытф 'hiatus-scissiones')
  • maxime productiva suffixos (pro l) ut formare verbam ab el substantive et descriptiva vocabulo e: -йу- (ла 'ventos' - лайу- 'sufflare')
radicalem componere conforme l module:
  • modificatores + modificatos (т‛уγр 'ignes' + му 'naves' > т‛уγрму 'naves de l vapore')
  • obiectos + praedicatos (тыф 'domos' + йуγ- 'descendere (a l aliqua loce)' > тывγ- 'intrare (dome)')
  • complementis circumstantialia de l loce + praedicatos (туң 'ista loce, hice' + ху- 'iacere, situare' > тугу- 'iacere, situare (proxime l oratore)')
reduplicationes: (варқо- 'ponere aliqua rem laterale' - варқо-варқо- 'vacillare (supra l undae)').

multa verbas et substantivos habere conversa relationes: ны 'factis-actiones' - ны- 'facere', лу 'cantos' - лу- 'cantare'.


Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983
"Из исследований по нивхскому (гиляцкому) языку" Л. Я. Штернберг (ЯЗЫКИ АЗИИ И АФРИКИ. III. Москва, 1979.)

Sunday, November 22, 2015

NIvkh pronomines

generalia-totalia quaestionem formare

  • suffixos -л, -ло, post el radicale de l verbae: Чи ра-л(о)? 'te bibere (aut) ne (bibere)?'
  • particulas -ла, -лу, post el  finita formae de l verbae: Чи ра-д-ла? ~ Чи ра-д-лу? 'te (praeterite) bibere (aut) ne (bibere)?'

specialia-partialia quaestionem formare interrogativa-relativa pronomines:

  • аң, аγ (Амур), т‛аунт ~ т‛ауд (O東-Сахалин), нар (O東-Сахалин, N北-Сахалин) 'quos (qua homines)?';
  • сид' (Амур), нунт ~ нуд, рунт ~ руд {O東-Сахалин), рут (N北-Сахалин) 'quos? (pro l alia obiecte de l animata aut inanimata naturae)';
  • р̌ад' (Амур), т‛ад (O東-Сахалин) 'qualia ex el  multe?' etc.

interrogativa pronominem, usuale, seguire interrogativa particulas -ңа, -ата (Амур,), -ңа ~ -ңы, -ара (O東-Сахалин): Т‛ауд-ңы ~ Т‛ауд-ара йуγд? 'quos (perfecte) intrare?'.

indefinita pronominem formare ab el interrogativa-relativa radicale particulas -лу aut -лақ:

  • аң-лу, аң-лақ 'aliqua personas',
  • сид'-лу, сид'-лақ 'aliqua res',
  • рад'-лу, рад'-лақ 'aliqua res aut personas'.

аң-hагин, сид'-hагин, р̌ад'-hагин (Амур) 'ulla, aliqua, quaque omnia' formare ab el interrogativa-relativa radicale col particulae -hагин.

determinantia pronomines: сык, сыкм (Амур), сик, сикм (O東-Сахалин) 'tota'; энад' (Амур), энант (O東-Сахалин) 'alia',

demonstrativa pronomines indicare distantiam ex el oratore et mentionem-referentiam de l re aut personae:

  1. тыд' (Амур), туд, тунт, тынт (O東-Сахалин) 'ista (ex el collectione de l re) - immediata proximitate aut maxime proxima a l oratore, visibilia pro l auditore (et oratore);
  2. hыд' (Амур), hуд, hунт, hынт (O東-Сахалин) 'ista, illa, maiore distantia, iam e cognita aut nota-dicta, set ne obligatorie vicinitate';
  3. ад' (Амур), аhуд, эhыд, эhынт (O東-Сахалин) 'illa, plure maiore distantia, set visibilia';
  4. аэhыд' (Амур), аихнт (O東-Сахалин) 'ecce illa, maxime distantia';
  5. куд' (Амур), куд, кунт (O東-Сахалин) 'illa, absentia in ista situatione aut nulla tempore nota-dicta ante'.

     pronominem declinare simile l ordinaria substantive (~ 2.3.4. Груздева 1997 ): тыд'-Ø 'istos' - тыд'-γир '(per-el) iste', сык-Ø 'omnia' - сык-роҳ '(a l) omne', сид-Ø-hагин 'cata-omnia' - сид'-роҳ-hагин 'catae-omniae', сид'-Ø 'qualia' - сид'-ух 'qualiae', аң-Ø-лу 'aliquos' - аң-уин-лу 'aliquae'.

Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983

Nivkh unitaria numerales

unitaria derivationes

simile l Sinica, Iaponica et Coreana linguae - Nivkh linguas derivare varia unitaria numeralem de l identica radicale, ut computare aut mensurare varia typum de l obiecte:

  • 1) navem: н׳им, мим, т׳эм, ным, т׳ом, (10) мхому
  • 2) sclodiam-traheam (pro l transportare per el nive): н׳ир̌, мир̌, т׳эр̌, ныр̌, т׳ор̌, (10) мхор̌у
  • 3) fascem-manipulum de l sicca carne de l pisce,
  • 4) mensuram de l distantiae (inter el 2 digite),
  • 5) (mensuram de l distantiae) tesa bracchiam,
  • 6) fascem-manipulum de l alimento-nutrimine pro l cane,
  • 7-8) ramum pro l depositione de l pisce (infileata, perforantia),
  • 9) sagenam,
  • 10) utensilem pro l capturae de l phocae et acipensere,
  • 11) maculam in el rete,
  • 12) reticulum prol capturae de l pisce,
  • 13) fasciam de l sagenae,
  • 14) spiram de l chordae,
  • 15) digitum,
  • 16) familiam: н׳ир̌н, мир̌н, т׳эр̌н, ныр̌н, т׳ор̌н, (10) мхоңир̌н
  • 17) bastum-palum longa tenuia,
  • 18) locum,
  • 19) granda tabulam de l pine aut piceae,
20-23. type de l numerale computare aut mensurare obiectum de l varia qualitate
  • 20) binaria-paria-dupla obiectum (oculum, aurem, manum, pedem, Ski-soleam, remum etc): н׳васқ , мэвсқ , т׳фасқ , нвысқ , т׳овасқ , (10) мховасқ 
  • 21) tenuia platta-plana obiectum (folium de l tabaco e et alia plantae, coopertura-mantum de l lecte, velum, togam etc): н׳раҳ, мэраҳ, т׳раҳ, ныраҳ, т׳ораҳ, (10) мхораҳ
  • 22) longa obiectum (bastonem, palum, arborem, viam, rivulem-fluminem, comam etc): н׳эх, мэх, т׳эх, хух, т׳ох, (10) мхох
  • 23) minuscula rotunda-circularia obiectum (beccum-punctum de l sagittae, bullam-proiectilem (de l armae), dentem, nucem, baccam, ovum etc): н׳ик, мик, т׳эх, ных, т׳ох, (10) мхох
  • 24) hominem: н׳энң , мэнң, т׳ақр, нырң , т׳орң, (10) мхоң
  • 25) animalem: н׳ан, мар, т׳ақр, нур, т׳ор, (10) мхоң
  • 26) alia obiectum: н׳ақр, мэқр, т׳ақр, нықр, т׳оқр, (10) мхоқр

dialectos habere differentias unice de l 3 derivatione: pro l calculatione de l familiae, homine et animale e.g.:

  pro l calculationem hominem pro l calculationem animalem
  Амур O東-Сахалин Амур O東-Сахалин
1 н'ин, н'эн н'энң н'ын' н'ан
2 мэн мэнң мор мар
3 т'ақр т'ақр т'ор т'ақр
4 ныр нырң нур нур
5 т‛ор т‛орң т‛ор т‛ор
6 ңах ңах ңах ңах
7 ңамк ңамк ңамк ңамк
8 минр минр минр минр
9 н'ын'бэн н'андорң н'ын'бэн н'андорң
10 мхо мхоң мхоң, мхос мхоң

numeralem ab el 1e usque l 5e (incluse) formare 2 componentes: 1. communia numeralia radicales, 2. specifica unitaria suffixos.
numerales ab el 6e usque l 9e (incluse) unitaria suffixum ne habere.

numeralem, quales indicare multiplicationem de l 10e (usque l 90e incluse), formare col componente -хо (usque l 50e) et -мхо (ab el 60e usque l 90e)
numeralem, quales indicare multiplicationem de l 100e (usque l 900e), includere componentem р̌аңқ '100'

post el talia compositione addare appropriata unitaria numeralem col suffixe -урк ~ -рк:: мхоңн׳энңур̌к  – 11 (homines), мхоңмарр̌к   – 12 (animales):

10. мхо / мхоқр
11. мхо-н'ақр-урк
12. мхо-мэқр-урк
13. мхо-т'ақр-урк
14. мхо-ныкр-урк
15. мхо-т‛оқр-урк
16. мхо-ңаγ-урк
17. мхо-ңамк-урк 
18. мхо-минр-урк
19. мхо-н'ын'бэн-урк
20. мэγ
21. мэγ-н'ақр-урк
22. мэγ-мэқр-урк
23. мэγ-т'ақр-урк
24. мэγ-ныкр-урк
25. мэγ-т‛оқр-урк
26. мэγ-ңаγ-урк
27. мэγ-ңамк-урк 
28. мэγ-минр-урк
29.  мэγ-н'ын'бэн-урк
30. т'xоқр
40. нxу ~ нxуқр 
50. т‛оγ
60. ңаγ-мхо / ңаγ-мхоқр
70. ңамг-мхо / ңамг-мхоқр
80. минр-мхо / минр-мхокр
90. н'ынбэн-мхо / н'ынбэн-мхокр
100. н'-р̌аңқ
200. мэ-р̌аңқ
1000. н'eмқа
2000. мэқр н'eмқа

ordinalia relationes usuale includere informatione de l spatialia locatione: к‛эқр ых-пи дыф 'superiore-(del-rure-coloniae) marginalia domos (= prima domos)', 1. binaria velum –  ab el puppe (мр̌а), denominare ңат'ивнт  (litterale: 'supra l ңа situanta', directiones ab el puppe a l prorae denominare кэқр, i.e. 'supera directione'), 2. binaria velum – ңат' ивнт-хэқр-пинт  (litterale: post el ңат'ивнт superiore), 3. binaria velum – ңат'ивнт-хэқр-пинт т'аj хэқр-пинт  (litterale: post el ңат'ивнт superiore, maiore superiore situanta)

O東-Сахалин dialecte possibile derivare ordinalia numeralem ex el cardinalia numerale col suffixe -и- + -нт ~ -д (мэнң-ид 'secunda (homines)', мар-ид 'secunda (animales)'): Марид γейа '(te requirere-demandare!) secundum (canem) eligere-prehendere', Мэқриндух йуγйа  '(te requirere-demandare!) secundae (dome) intrare', Н'энң иврор мэнңидух тоңрд   '1 infantem habente 2. parere (perfecte)'

numeralem ab el 1e usque l 5e (incluse) declinare simile l ordinaria substantive, sit substantivos praecedere numeralem. numerata substantivos declinare nominative-absolutive: Имң hы рув-гу мэн-доҳ рор п‛рыд'γу 'illos (perfecte) venire, apportante [aliquem] a l ista 2 fratre' (litterale: 'illos-plure ista fratre-plure al-2 apportante venire')

sine l substantive declinare omnia numeralem: Ты н'иγвгу му т‛ом-γир чо ңыңд'γу, hыд'γу ңамк-хир чо ңыңд'γу 'ista multa-homines 5 nave piscem captare, ecce-illos alia per-el-7e nave piscem captare' (litterale: ista multa-homines nave-5e-assistentiae piscem captare, ecce-illos (alia pluria homines) per-el-7e (nave) piscem captare).

quantitativa adverbialem derivare ex el numerale col componente р̌ак 'vices'): (н'р̌ак '1 vice', мэр̌к '2 vice', т'р̌ак, '3 vice')

 

Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983
"Из исследований по нивхскому (гиляцкому) языку" Л. Я. Штернберг (ЯЗЫКИ АЗИИ И АФРИКИ. III. Москва, 1979.)

Saturday, November 14, 2015

Nivkh coniugationes

usualia ordinis de l verbalia suffixе:
  • radicales - transitivitates - negationes - tempores/aspectos/descriptivos - causativos - modalitates - evidentias - modos - numeros
ante radicale possibile unice 1 praeffixos
  • indicatores de l personalia, indefinita aut reciproca obiectae: й-ор- 'concurrere-incontrare (aliquem)' - в-ор- 'concurrere-incontrare (reciproce-mutue = vicem-inque)', н'-ихм- 'al me donare'
possibile includere multa indicatores de l aspecte aut mode. (e.g. formas de l verbae col  8 morphemae):
й-уски-иву-гу-ины-тыγм-д-γун 
(obiectos)-pacare-imperfectos-causativos-intentiones-evidentias-indicativas-plurales
'(praesente) evidente aliquos-(plure) intendere demandare, ut (aliquos) (aliqua monetam) pacare (pro l aliqua labore)'

verbas habere finita (praedicativa) et infinita (participialia et transgressiva-gerundiva) formas.

participium de l verbae formare deletione-exclusione de l finalia indicativa suffixe. participios praeservare categoriam de l tempore, aspecte, numere et modalitate, set ne habere categoriam de l casu e: hогоңан иγэ уγмыр̌ п‛ры н'ивх итт 'illa-tempore homines, quos (perfecte) advenire, ut contra l ille battuere, (talia homines) dicere'  (litterale: 'illa-tempore, illum-(singulare) battuente, (talia) adventa homines dicere'), Н'и ин'-ны ңа ңыңныкта 'me (prompte future) invenire bestiam, quem devorare' (litterale: me manducare-future (talia) bestiam inquirere-ecce), Н'уин райу-γыт хаузул йивд' 'mea-possessione plene-scripta papyrum existere', Ымык р̌а-ины тус под' 'matres carnem, quem considerare (future) frigere, prehendere' (litterale: matres, frigere-considerare (talia) carnem, prehendere)

participialia pluralem indicare reduplicationes: Туин т'осқ-зосқ му-γу hумд'[-γу] 'ista loce multa (cor)rupta naves essere', Иф нок-нок питγы-гу дуγруγр̌ эвд' 'illos-singulare multa tenuia libros eligere (et) prehendere (perfecte)'

intensa qualitatem possibile manifestare:

  1. reduplicationes de l radicale de l participia formae: Пила-пила эриух hумт мор̌қад '(pisces, quos) in el extreme granda rivule vivere' (litterale: extreme-granda flumin-e  vivente viva (pisces))
  2. sonorisata occlusivos (б, д, д', г, г) possibile accentuare intensitatem aliqua qualitativa participium: тузла чаҳ 'frigida aquas' - дузла чаҳ 'extreme-frigida aquas'
  3. quoque vocalia longitudine possibile accentuare intensitatem aliqua qualitatem: мы̄т'ка вын' 'extreme-minuscula catillos', ңарла̄ лыγи 'extreme-pinguia salmones'.
  4. quoque suffixos -кар-, -катн-, (кыл- 'essere longa' - кыл-кар- 'essere extreme longa', так- 'essere calorata' - так-катн- 'essere extreme calorata').

specifica adiectiva vocabularios ne existere. simile l Coreana (et minore Iaponica) linguae, qualitativa verbas complere semantica functionam de l adiective: Тыф пилд' 'domos granda', Умгу пот'урд' 'feminas bella', Ла т'ивд' 'Ветер frigida'.

modos

indicativae finita verbalia formas habere usuale suffixum -д'/-т' (Амур), -д/-нд/-нт (O東-Сахалин), -т (N北-Сахалин).

finita verbas habere regularia (singularia, dualia et pluralia) personalia indicatorem unice imperativa mode.

  Амур dialectos O東-Сахалин dialectos
sing plur dual sing plur dual
1. personas -ныкта/-ныхта -да -нытэ/-нтэ   -да -натэ
2. personas -йа/-й -вэ/-бэ/-пэ   -йа/-й -вэ/-бэ/-пэ  
3. personas -ғазо   -ғаро -ғарғаро  

comparare -йа/-й, -вэ/-бэ/-пэ col praefixos и-, й-, в-, э-, ви-/вэ- et -ныкта/-ныхта col personalia pronomine н'ың, н'и(н)

finita verbalia formas congruere (facultative) indicative col numere de l subiecte: Н'ин чо ниғартот вид-γун 'nos piscem devorare et (perfecte) evadere' (litterale: 'nos piscem manducare-poste abire-plure')

praeventiva modos singul. et plural. numeros habere (unice 2. personae):

  • singulara suffixos ра, -ыйра, -ийра, -ныра (Амур), -иныңра, ~йаңра (O東-Сахалин) ~ Latina classica noli : Зосқу-ныра! '(prohibitiones:) te-ne-destruere!'',
  • plurala suffixos -йтла, -ыйтла/-уйтла (Амур), -иныңта, ~йаңта (O東-Сахалин) ~ Latina classica nolite : Чо к‛э хугу-йтла! '(prohibitiones:) piscem sine-aquae vos-ne-deserere-relinquere!'.

Амур dialectos habere specifica permissiva indicatorem (unice 2. personae):

  • sing -гира (Ви-ины-ға ви-гира 'sit-te-desiderare-ire, ire-por-el-favore'.)
  • plur -гирла

personas quoque col alia morphophonologica factore affectare electionem de l  transgressiva-gerundiva, iterativa, negativa et evidenta suffixe col componente р aut т (aut н)

O東-Сахалин dialectos habere optativa suffixos -ғо/-ғай/-ҳай, (homonyma l contitionalia transgressiva-gerundiva indicatore): Ра-ғай! '(me possibile-deserere) bibere-contitione-(sit ...)!'.

tempores

  • ne-futura tempores habere nulla suffixum (-Ø-): Иф ра-Ø-д' 'illos-singulare (praesente aut praeterite) bibere'
  • futura temporem indicare suffixos -ны- (Амур), -и- (O東-Сахалин): Иф ра-ны-д' 'illos-singulare (future) bibere'.
indicatores iterativa ̌а-/-т‛а- (Амур), ̌а-/-т‛а-/-на- (O東-Сахалин) situare in el compositione de l verbae identica positione de l suffixe de l tempore:
Толвайңы н'и п‛хироҳ ви-Ø 'aestate me silvae-forestae vadere (una vice)' - Толвайңы н'и п‛хироҳ ви-т‛а 'aestate me silvae-forestae vadere (multa vice)'.

derivationes de l multiplicativae:
  • ex el simplicia verbae reduplicatione de l radicale: хити- 'elevare' - хити-хити- 'oscillare', варқо- 'ponere aliqua rem laterale' - варқо-варқо- 'vacillare (supra l undae)'.
  • ex el momentanea verbae reduplicatione de l radicale de l verbae:
    т'а- 'pulsare-battuere [una vice-tempore]' - т'а-за- 'pulsare-battuere [multa vice-tempore]', йама 'spectare [una vice-tempore]' - йама-йама- 'observare [multa vice-tempore]'
  • ex el descriptiva-onomatopoetica vocabulo e
    aut specifica suffixe -йу- (Амур), -йо (O東-Сахалин): паҳ паҳ 'plausus (portae)' - пағ-йу- 'applaudere', к‛эγр к‛эγр 'sonos de frictione' - к‛эγр-йо 'scabere-fricare',
    aut nulla suffixe: ңау ңау 'miaou (felina sonos)' - ңау-ңау- 'miaou facere [multa vice-tempore]', к‛аф к‛аф 'sonos de l colaphe-icte' - к‛аф- к‛аф- 'pulsare-battuere [multa vice-tempore]';
    aut duae ista possibilitate: к‛аф к‛аф 'sonos de l colaphe-icte' - к‛аф к‛ав-йо- 'pulsare-battuere [multa vice-tempore]'
 
  • usitativum indicare specifica suffixos -хы-: Эна чамгун милкхун му-Ø-хы-та 'omnia alia magos diabolum (praeterite) se-transformare-usuale'.
  • similia significationem manifestare in el compositione de l verbae radicales de l negativa verbae й-ыγзу- 'ne scire-sapere (aliqua rem aut personam)':
    Йаң арак ра-хсу-Ø-нт 'illos-singulare alcoholum ne-bibere' (litterale: 'bibere-ne-sapere').
aspectos
  • imperfecta-initialia aspectum indicare suffixos -иву-:
    Иф ви-иву-д' 'illos-singulare vadere', Йаң лу-иву 'illos-singulare initiare-cantare'
  • perfecta-intensa-momentanea actione indicare suffixos -кыт-/-γыт- (Амур), -ҳар-/-ғар- (O東-Сахалин):
    Йаң п'ал д'у-ғар-Ø 'illos-singulare solum-tabulationem (perfecte) lavare', Ки ваҳт'-ғар-Ø-д 'calceos-soleas complete-(e)rodere', Р̌ы одр-ғар-Ø 'portas gridare-rugire [una vice]'
momentanea verbum derivare quoque ex el descriptiva-onomatopoetica vocabulariae auxiliaria verbas - 'ista mode facere':
ңау ңау 'miaou (felina sonos)' - ңау - 'miaou facere [una vice-tempore]'', к‛аф к‛аф '(sonos de l colaphe-icte)' - к‛аф - 'pulsare-battuere [una vice-tempore]''.  

diminutionem de l actione manifestare suffixos -йо-: Ымык чай ҳаву-йо-д' 'matres thea-liquorem pauce-calefacere'.

ne existere ne activa ne passiva categorias.
  • resultativa categoriam indicare suffixos -кыта-/-γыта-/-хыта- (Амур), -ҳар-/-ғар- (O東-Сахалин). К‛ува вых-д' 'filis (praeterite) se rumpere' - К‛ува вых-кыта-д' 'filis rupta'.
  • reflexiva categoriam indicare praefixos п‛[и]-, origines de l iste - reflexiva pronomines п‛и- 'ipse, sua, se': лыв- 'occultare' - п‛-лыв- 'se occultare', рыу- 'instruere-educare' - п‛-рыу 'apprehendere-studere'.
  • reciproca categoriam indicare praefixos в- (Амур), в-, о-, у- (O東-Сахалин), istos substituere pronominalia praefixum de l obiecte de l transitiva verbae: й-ор- 'concurrere-incontrare (aliquem)' - в-ор- 'concurrere-incontrare (reciproce-mutue = vicem-inque)', й-аγаγ- 'disturbare (aliquem)' - в-аγаγ- 'disturbare (reciproce)'
    sit transitiva verbas ne habere pronominalia praefixum de l obiecte, (deinde) reciprocum indicare vocabulo e: п‛ңафқ ңафқ[ху], п‛ңафқ[ху] п‛ңафқ[ху], орҳ орҳ 'reciproce-mutue' Имң п‛ңафқ ңафқ лōвд' 'illos-plure reciproce imitare'.
  • causativa significationem indicare suffixos -ку-/-гу- (Амур), -ң-/-ңг-/-к-/-г-/-ку-/-гу- (O東-Сахалин), et obiectom indicare suffixos de l dativa-accusativa casu e:
    -аҳ, ~ Н'и магазиндоҳ ви-Ø-д' 'me tabernae-mercante vadere' - Иф н'-аҳ магазиндоҳ ви-Ø-гуд' 'illos-singulare me tabernae ire-compellare(obligare)'
maxime usualia modalia suffixos essere:
  • -ины- significare intentionem aut voluntatem: Н'и ра-ины 'me intendere-bibere' (O東-Сахалин dialecte post el iste suffixe possibile sequire aut radicales de l verbae й-аγн'и- 'desiderare (aliqua rem)' Н'и ра-ин-аγн'и 'me desiderare-bibere', aut suffixos de l evidenta actione -рыγм-/тыγм-/-ныγм-. Йаң ра-ины-рыγм-д '[me videre, ut] illos-(singulare) intendere-bibere')
  • -бын'эво- (Амур) significare incertitatem aut suppositionem Иф чо ху-бын'эво-д' illos-(singulare) piscem capere-apparente'; O東-Сахалин dialecte ista significationem manifestare suffixos -йақ/-йэқ, -йақна/-йэқна, -йақныр/-йэқныр, : Н'и оулатҳай н'ау мы-йақ(на)/мы-йақныр 'me sit-exclamare mea-vocem (te)-audire-probabile',
  • -γитло/-γитли (Амур, O東-Сахалин), -бара (Амур) et alia suffixos significare firma confidentiam (finalia positione de l verbae): Иф чо ху-γитло/ху-бара 'illos-singulare piscem (perfecte) capere-certe'.
transitivitatem indicare phonetica structuras de l radicale.
  • regulare transitiva verbas initiare fricativa (в, р, з, γ, ғ, ф, р̌, с, х, ҳ), set intransitiva verbas - occlusiva consonante (п, т, т', к, қ, п‛, т‛, ч, к‛, қ‛): пыкз- 'vanescere' - выкз- 'perdere, eicere', т‛а- 'se-frigere'' - р̌а- 'frigere'
  • transitivitatem aliqua verbas additionale possibile indicare suffixos -у-: пол- 'cadere' - вол-у- 'causare (ut aliquos) cadere', т'оз- '(ignis) se extinguere' - зоз-у- '(ignem) extinguere'.
  • transitivitatem de l maiore archaica verbae indicare obiectiva praeficos й-, и-, э- : й-ар- 'nutrire (aliquem)', и-х- 'mortificare (aliquem)', э-в- 'tenere (aliqua rem aut personam)'
  • set pro l verbae associata col locativa obiecte transitivitatem indicare locativa praeficos:
    hур- (Амур), hус'- (O東-Сахалин) 'ista aut illa loce',
    ista praefixum eliminare, sit existere directa obiectos:
    hур-тов- 'ligare (aliqua loce)' - чҳас тов- 'a l pale-columnae ligare ', hур-хэр- 'se adpodiare-reclinare (a l aliquae)' - ңас к‛эр- 'a l mure-pariete adpodiare-reclinare'
negationem de l declarativa sententiae indicare usuale synthetica aut analytica compositiones de l verbae:
  1. negativa verbas қ‛ау- (Амур) 'nec, ne habere(existere)' post el dativa-accusativa suffixe -тоҳ/-роҳ/-доҳ de l completa-semantica (ne auxiliaria) verbae: Иф пры-доҳ қ‛ау-д' 'illos-singulare (praeterite) ne venire'. (simile l Coreana -지 않다)
  2. negativa verbas қавр-/г̦авр- 'ne essere, ne habere', quem includere a l compositione de l completa-semantica (ne auxiliaria) verbae: Йаң п‛р̌ы-г̦авр 'illos-singulare (perfecte) ne venire'. (simile l Turcica -ma-)
  3. negativa suffixos -рла/-тла (Амур), -рло/-тло (O東-Сахалин): Нафат чэрлаңи н'ихи-ны-рло 'num-que tua-tarandros me-ne-mortificare-future'. (simile l Iaponica -ない)
negationem de l imperativa sententiae (prohibitionem) indicare negativa particulas т‛а: Т‛а ра-йа! '(Te requirere-demandare!) Ne bibere!'.

Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983
"Из исследований по нивхскому (гиляцкому) языку" Л. Я. Штернберг (ЯЗЫКИ АЗИИ И АФРИКИ. III. Москва, 1979.)

Tuesday, November 10, 2015

Nivkh morphophonologias

alternativa consonantes

initialia consonantem de l omnia suffixe determinare sempre anteriora consonantes, set initialia consonantes de l vocabulo e alternare unice dua "polysynthetica" complexione:

  1. post el numeralia aut substantiva qualificatore initiale l substantivae: п ~ в/б - пын'х 'suppa': т'ус пын'х 'carnalia suppas', чо вын'х 'piscaria suppas', ова бын'х 'farina(ria) suppas'; т ~ з/д' - т'оңр 'capitis': кыхкых т'оңр 'capitis de l cygne', ыт зоңр 'de l masculina anate capitis', нам д'оңр 'aquila capitis';
  2. post el directa obiecte initiale l praedicate: в ~ п/б - выγвыγ- 'emendare': ки выγвыγ- 'calciatum emendare', тыф пыγвыγ- 'domum emendare', п‛оγла быγвыγ- 'sua-infantem medicare'; з ~ т'/д' - зосқу- 'destruere': лақ зосқу- 'Ski-soleam destruere', лувр т'осқу- 'coclearium destruere', ңир д'осқу- 'cuppam destruere'.
transitiva verbas regulare initiare fricativa (set transitiva verbas - occlusiva) consonante, ista causae post el directa obiecte regulare alternare initialia fricativa consonantes de l verbae.

post el qualificatore alternare unice occlusiva initialia consonantes de l substantive.

consonantes alternare quoque initiale l postpositione: қ‛~ҳ - қ‛оми 'iuncte l = proxima loce': тыф қ‛оми 'proxime l casae' - му ҳоми 'a l nave iuncte', т‛~р - т‛ара 'opposite l = opposita loce': н'ивх т‛ара 'opposite l homine' - ытык р̌ара 'de l patre opposite'

consonantes alternare quoque reduplicatione: п‛~ф: п‛-эн' 'sua-Ski-solea (una pares)' - п‛-эн+ф-эн' 'sua-Ski-solea (pluria pares)', п‛ры 'una immigrantes' - п‛ры+фры 'pluria immigrantes'

occlusivos (pro l substantive) fricativos (pro l verbae)
ne aspirantes aspirantes sonorantes obstruentes
п ~ в/б п‛ ~ ф в ~ б/п ф ~ п‛
т ~ р/д т‛ ~ р р ~ т/д р̌ ~ т‛
т' ~ з/д' ч ~ с з ~ т/д с ~ ч
к ~ γ/г к‛ ~ х γ ~ к/г γх ~ к‛
қ ~ ғ/г қ‛ ~ ҳ ғ ~ қ/г ҳ ~ қ‛

transitivitatem indicare phonetica structuras de l radicale.

  • regulare transitiva verbas initiare fricativa (в, р, з, γ, ғ, ф, р̌, с, х, ҳ), set intransitiva verbas - occlusiva consonante (п, т, т', к, қ, п‛, т‛, ч, к‛, қ‛): пыкз- 'vanescere' - выкз- 'perdere, eicere', т‛а- 'se-frigere'' - р̌а- 'frigere'
  • transitivitatem aliqua verbas additionale possibile indicare suffixos -у-: пол- 'cadere' - вол-у- 'causare (ut aliquos) cadere', т'оз- '(ignis) se extinguere' - зоз-у- '(ignem) extinguere'.
  • transitivitatem de l maiore archaica verbae indicare obiectiva praeficos й-, и-, э- : й-ар- 'nutrire (aliquem)', и-х- 'mortificare (aliquem)', э-в- 'tenere (aliqua rem aut personam)'
  • set pro l verbae associata col locativa obiecte transitivitatem indicare locativa praeficos:
    hур- (Амур), hус'- (O東-Сахалин) 'ista aut illa loce',
    ista praefixum eliminare, sit existere directa obiectos:
    hур-тов- 'ligare (aliqua loce)' - чҳас тов- 'a l pale-columnae ligare ', hур-хэр- 'se adpodiare-reclinare (a l aliquae)' - ңас к‛эр- 'a l mure-pariete adpodiare-reclinare'

verbalia suffixos col componente р aut т (aut)
selectionem de l indicatore: aut(aut), [-рор aut -тот, -ра aut -та (Амур), ̌ autaut -н, -рор̌ aut -тот aut -нон, -ра aut -та aut -на (O東-Сахалин) de l poly-praedicativa sententiae] determinare personas et numeros de l subiecte:

  • primera 2 formam - determinare personas et numeros de l subiecte de l ordinantia-independentia praedicatione (dependentia formae includere quoque causativa indicatores, sit subiectos de l independentia et dependentia predicatione ne coreferentia a l identica agente)
  • ultima formam - determinare personas et numeros de l subiecte de l "sua propria" praedicatione
verbalia suffixos col elementis р aut т (Амур dialectos)
  sing dual plur
1 p. -т, -тот, -та -т, -тот, -та -т, -тот, -та
2 p. -р, -рор, -ра   -т, -тот, -та
3 p. -р, -рор, -ра   -т, -тот, -та
 
O東-Сахалин dialecte selectionem determinare quoque tempores et modos de l finita (ordinantia-independentia) verbae:

futura tempore, imperative, optative aut conditionale elementum т omnia loce substituere elementis н. e.g:

  • Ки хиз-рор̌ киγвур̌ йуп-Ø-т 'calceamentum posteriore-ut-calceare [illos-singulare] laqueos (perfecte) ligare'; Ин-т к‛рыз-тот поз-т қ‛о-Ø-д-γун 'devorare, se-satisfacere-posteriore, se-collocata-lecte, (praesente) dormire [illos-plure]'; Н'ин тору лэр-нон п‛сарγо-и-д-γун-да 'nos pauce ludere-posteriore (nos)-future-repausare'; Н'и ви-г-рор̌ п‛эγрдоҳ нудоҳ п‛ур-йа! 'me abire-posteriore, (te) admissibile quisquam fabulare (pro l favore)!'; Н'и т‛уγр̌ ит'и-на чи чаҳ то-р̌ п‛р̌ы-йа! 'me ignem incendere [,] te aquam apportante venire (pro l favore)!'); П‛хироҳ алр̌ п‛э-н ви-ғай! '(propositiones:) a l silvae-forestae baccam colligere (litterale: 'colligente') procedere-fortasse!'; Айф мин тун калмр̌ кэ-н ви-ғай мин чаҳтоҳ кут'-и-д 'sit nos procedere per el longitudine ista tabulam, ista-casu-e nos in el aquae cadere' (litterale: num-que nos ista tabulam longitudine-periente procedere, ista-casu-e nos aquae-interne cadere-future)
  •  simile congruere verbalia formas, qualia includere suffixum de l iterativae ̌а-/-т‛а- (Амур), ̌а-/-т‛а-/-на- (O東-Сахалин) aut evidenta actione -рыγм-/-тыγм-/-ныγм- (O東-Сахалин), qualiam possibile includere transgressiva-gerundiva aut finita verbalia formas (~ 2.3.3.Груздева 1997 ): Толвайңы н'и п‛хироҳ ви-т‛а 'aestate me silvae-forestae vadere (multa vice)', Йаң ра-ины-рыγм-д '[me videre, ut] illos-(singulare) intendere-bibere'
  • ambae dialecte tempores et modos de l finalia verbae ne determinare praeventiva (~ 2.3.5.Груздева 1997 ) -иныңра/-иныңта, -йаңра/-йаңта (O東-Сахалин), negativa (~ 2.3.6.Груздева 1997 ) -рла/-тла (Амур), -рло/-тло (O東-Сахалин) et aliqua transgressiva indicatorem (~ 2.3.7.Груздева 1997 ), set determinare particulare temporalia -датар/-датат, -дурңур/-дурңут (Амур), intentionalia -илыкр/-илыкрт (Амур), concessiva et inevidenta-narrativa indicatorem -вур/-вут

 accentos possibile situare varia loce et movere: ҳáунт 'nominare' - ҳаýнт 'siccare'.
aliqua morphemas habere accentum omnia conditione e.g:

  • imperativa indicatores: ви-йá '(sit te placere) ire!', ви-вэ́ '(sit vos placere) ire!'
  • vocativa suffixos: ымык-á 'o matre'

accentos variare quoque identica vocabule de l varia dialecte: áмамд' (Амур) - амáмнт (O東-Сахалин) 'ambulare (praeterite aut praesente)'.

  • sonorisata occlusivos (б, д, д', г, г) possibile accentuare intensitatem aliqua qualitativa participium: тузла чаҳ 'frigida aquas' - дузла чаҳ 'extreme-frigida aquas'.
  • quoque vocalia longitudine possibile accentuare intensitatem aliqua qualitatem: мы̄т'ка вын' 'extreme-minuscula catillos', ңарла̄ лыγи 'extreme-pinguia salmones'.

Амур dialecte γ, ғ se transformare sonorante et ista consonantem substituire elongata vocales, quos producere oppositionem inter el longa et brevia vocale: оғр, оγр, ōр 'intestinos de l salmone' - ор 'costas de l vestimentae'.

vanescere vocalia harmonia de l oppositione inter el alta (и, ы, у) et bassa (э, а, о) vocale.

aliqua linguistas suspectare quoque tonalia phonologica oppositionem.

Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983
"Из исследований по нивхскому (гиляцкому) языку" Л. Я. Штернберг (ЯЗЫКИ АЗИИ И АФРИКИ. III. Москва, 1979.)

Nivkh declinationes

casus functiones suffixos traductiones exemplis
nominativa-absolutiva subiectos   homines (aliquem) mortificare Н'иγвң ихнт
directa obiectos homines hominem  mortificare Н'иγвң н'иγвң к‛унт
praedicativos ursos hominem-quoque (essere) Чхыван нūв-ды
attributos domos de l homine  Н'иγвң даф
activa-incerta incerta subiectos (de l activitate cognita pro l rumore) -қан/-ган/-ҳан (ut) ista hiberne Музгун nos a  habitationem visitare, (aliquos) dicere. Ту т‛улф Музгун-ҳан мирн wороҳ лаγинывур итнт
objectiva-dativa-accusativa activa obiectos (subiectos de l causativa activitate) -аҳ, -ҳ pueros in-rivule, piscem se evadere, permittere Уткуоγла эрэрҳ чо-аҳ ви-Ø-гу-д'-ра
illos-singulare me tabernae ire-compellare(obligare) Иф н'-аҳ магазиндоҳ ви-Ø-гуд'
vocativa appellationes -о, -г̦о (Амур), -а, -ай (Амур., O東-Сахалин) o patre! Ытык-а!
o ista homine! Ты нивγ-г̦о!
illativa-dativa illativa -тоҳ/-роҳ/-доҳ/-рҳ/-тҳ nos ista aestate venire a l  dome, qualiae intendere vivere (litterale: nos ista aestate intendere-vivere-(talia) al dome venire) Н'ин тун т‛олф ив-иның таф-тоҳ п‛рыдγун

negationem de l completa-semantica (ne auxiliaria) verbae de l declarativa sententiae indicare negativa verbas қ‛ау- (Амур) 'nec, ne habere(existere)' post el dativa-accusativa suffixe

illos-singulare (praeterite) ne venire Иф пры-доҳ қ‛ау-д'
terminativa   -тоγо/-роγо/-доγо (Амур et O東-Сахалин)(-т‛ыкы/-р̌ыкы, -т‛ҳа/-р̌‛ҳа/-р‛ға Амур)    
locativa-temporalia possessiva -уинэ/-уин/-ин/-ун/-н (Амур) mea-possessione plene-scripta papyrum existere Н'уин райу-γыт хаузул йивд'
locativa ista loce multa (cor)rupta naves existere Туин т'осқ-зосқ му-γу hумд'[-γу]
locativa-ablativa   -уγэ/-γэ, -ух/-х (Амур et O東-Сахалин), (-хэ/-хи O東-Сахалин) illa-(praeterita)-tempore homines, quos advenire, ut contra l ille battuere, (talia homines) dicere ...  (litterale: 'illa-tempore, illum-(singulare) battuente, (talia) adventa homines dicere') hогоңан иγэ уγмыр̌ п‛ры н'ивх итт
  (pisces, quos) in el extreme granda rivule vivere (litterale: extreme-granda flumin-e  vivente viva (pisces)) Пила-пила эриух hумт мор̌қад
  traditiones fabulare, ut antique (existere) multa diabolos (litterale: antique, traditione, (ut) diabolos (existere) multa-(, talia fabulam) fabulare) Тыңанк т‛ылгур̌кунух милк малγо-вут ит-Ø-нд-γун
  me nive pluralia vestigium de l una vulpe videre Н'и ңақрух к‛эқ-хэ зифку н'р̌ыд'
instrumentalia   -кир/-γир/-гир/-хир (Амур et O東-Сахалин),  -кис/-γис/-гис/-хис (O東-Сахалин) mea pedes dolere, pede ambulante me-impossibile-ire. illa-causae me nave intendere-viare Н'и ңыт'х қод'ра киускир вийикид'ра. hоғат ни муγир вийинд'ра
  ista multa-homines 5 nave piscem captare, ecce-illos alia per-el-7e nave piscem captare (litterale: ista multa-homines nave-5e-assistentiae piscem captare, ecce-illos (alia pluria homines) per-el-7e (nave) piscem captare) Ты н'иγвгу му т‛ом-γир чо ңыңд'γу, hыд'γу ңамк-хир чо ңыңд'γу
comparativa   -ык (Амур), -ак (O東-Сахалин)    

associativa sufixos quoque categoriam de l numere habere :

  1. sing. -кэ/-γэ/-гэ/-хэ (Амур), -кин/-γин/-гин/-хин (O東- et N北-Сахалин.) - associationes col una exemplare
  2. plural. -ко/-γо/-го/-хо/-кон/-γон/-гон/-хон (Амур), -куну/-γуну/-гуну/-хуну (O東- et N北-Сахалин ) - associationes col multa exemplare
  • Н'и ңақрух к‛эқ-хэ hыйк-хо зифку н'р̌ыд' 'me nive pluralia vestigium de l una vulpe [et] de l multa lepore (praeterite) videre'
  • Н'и ңақрух к‛эқ-хо hыйк-хэ зифку н'р̌ыд' 'me nive pluralia vestigium de l multa vulpe [et] de l una lepore videre'

postpositiones post el substantive et fronte l casualia suffixe  usuale praecisare spatialia significationem de l casualia suffixe: Уткуоγла тыр вый-уин п‛лывд' 'pueros sub el mensae se-abscondere (perfecte)', П‛аг ыты-ин тиγр hумд' 'ante l fenestrae lignis (pro l ardere) situare'.

rare possibile subiectum indicare postpositiones эрқ 'lateris' col ablativa suffixe -ух: н'ивх эрқ-ух итт 'ista homines fabulare' (litterale: 'latere de l ista homine fabulare') (~ Estonian "passive": selle inimese poolt räägitud [jutt]).

possessorem indicare:

  1. nominativa-absolutiva casus dualia et pluralia substantive et personalia pronomine: ытык рыф 'domos de l patre', к‛эқ ңыки 'caudas de l vulpe', н'ың доқо 'nos a hortos', чин муγун 'vos a naves'
  2. praefixos н'-, ч-, п‛- (~ н'и 'me', чи 'te', п‛и 'se') (н'-раф 'mea-domos', ч-ыкын 'tua-maiora-fratres', п‛-витγаң 'sua-propria-libros')
  3. praefixos и-, й-, в-, э-, ви-/вэ-, (originata ex el singularia 3. personalia pronomine: и-вит' 'sua-corporis', й-ымык 'sua-matres', в-утку 'sua-maritos', э-қ'аҳ 'sua-lancea', ви-нанак 'sua-maiora-sorores'

reduplicatione, consonantes possibile alternare: п‛~ф:  п‛-эн' 'sua-Ski-solea (una pares)' - п‛-эн+ф-эн' 'sua-Ski-solea (pluria pares)'

talia praefixos quoque substituire personalia radicalem declinatione (aut indicare [indefinita] obiectum de l transitiva verbae):

н'и-Ø 'me(s aliquem facere)' - н-ух 'ab me (aliquem prehendere)', иф-Ø 'illos-singulare' - иф-тоҳ ~ э-рҳ 'al ille-singulare', Иф н'-аҳ магазиндоҳ ви-Ø-гуд' 'illos-singulare me tabernae ire-compellare(obligare)', Му ай-ины-фтоҳ чҳа н'-ихм-Ø  '(illos) (al) me monetam (perfecte) donare, ut navem producere' (litterale:  (intentione ut) navem producere monetam (al)-me-(illos)-donare (perfecte)), Ч-аскм-нон муиндра 'te-(e)docere-posteriore - me morire', й-ар- 'nutrire (aliquem)', и-х- 'mortificare (aliquem)', э-в- 'tenere (aliqua rem aut personam)', й-ыγзу- 'ne scire-sapere (aliqua rem aut personam)', й-аγн'и- 'desiderare (aliqua rem)'

reciproca praefixos в- (Амур), в-, о-, у- (O東-Сахалин) de l verbae substituere pronominalia praefixum de l obiecte de l transitiva verbae: й-ор- 'concurrere-incontrare (aliquem)' - в-ор- 'concurrere-incontrare (reciproce-mutue = vicem-inque)', й-аγаγ- 'disturbare (aliquem)' - в-аγаγ- 'disturbare (reciproce-mutue)'
sit transitiva verbas impossibile habere pronominalia praefixum de l obiecte, (deinde) reciprocum indicare vocabulis п‛ңафқ ңафқ[ху], п‛ңафқ[ху] п‛ңафқ[ху], орҳ орҳ 'reciproce-mutue': Имң п‛ңафқ ңафқ лōвд' 'illos-plure reciproce-mutue imitare'.

Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983
"Из исследований по нивхскому (гиляцкому) языку" Л. Я. Штернберг (ЯЗЫКИ АЗИИ И АФРИКИ. III. Москва, 1979.)

Nivkh plurales et duales

personalia pronomines habere formam de l singularia, dualia et pluraia numerum.
  • 1 p. sing н'и 'me'; 1 p. dual мэги/мэгэ (Амур), мэң (O東-Сахалин), мэмак (N北-Сахалин) 'me col te'; 1 p. plur н'ың (Амур, N北-Сахалин), н'ин (O東-Сахалин) 'nos sine l te' (exclusiva), мэр/мир (Амур, N北-Сахалин), мэрн/мирн, мин (O東-Сахалин) 'nos col te' (inclusiva); (similare Sinica linguam: usualia 我們 wǒmen ~ inclusiva 咱們 zánmen)
  • 2 p. sing чи 'te'; 2 p. plur чың (Амур), чин (O東-Сахалин, N北-Сахалин) 'vos';
  • 3 p. sing иф (Амур), йаң (O東-Сахалин), и (N北-Сахалин) 'illos-singulare'; 3 p. plur имң, ивң, имγ (Амур), ир̌н (O東-Сахалин), ин (O東-Сахалин, N北-Сахалин) 'illos-plure'.

pluralia numere omnia personalia pronomines possibile quoque habere ordinaria pluralia suffixum -ку/-γу/-гу/-ху (Амур), -кун/-γун/-гун/-хун  (O-Сахалин), куну/-γуну/-гуну/-хуну (O- et N-Сахалин) (probabile, ut componentes -к-/-γ-/-г-/-х- antique indicare collectionem):
н'ың, н'ың-гу 'nos', чың, чың-гу 'vos', имң, имң-гу 'illos plure'.

pluralem del demonstrativa, definita, interrogativa-relativa et indefinita pronomine formare simile l substantive:

  • hыд'-Ø 'ista' - hыд'-γу 'ista plure', энад'-Ø 'altera' - энад'-γу 'altera plure', р̌ад'-Ø-hагин 'cata una, omnia' - р̌ад'-γу-hагин 'omnia plure', р̌ад'-Ø 'qualia' - р̌ад'-γу 'qualia plure', р̌ад'-Ø-лу 'aliqua persona (una)' - р̌ад'-γу-лу 'aliqua persona (multa numere)'.
  • тыф 'domos' - тыф-ку 'plural.ia domos', к‛у 'sagittas' - к‛у-γун 'sagittas plure', пут 'arcus' - пут-γуну 'arcus plure'.
 pluralem rare formare reduplicatione:эри 'rivus-fluminis' - эри-эри 'rivus-fluminis plure', п‛наҳ 'sua propria lectos' - п‛наҳ-п‛наҳ 'sua propria lectos plure'.
pluralia suffixum possibile combinare col reduplicatione: н'ивх 'homines' - н'ивγ-н'ивγ-гу 'homines plure'.

dualia numerem habere:

associativa sufixos de l substantivae quoque categoriam de l numere habere :

  1. sing. -кэ/-γэ/-гэ/-хэ (Амур), -кин/-γин/-гин/-хин (O東- et N北-Сахалин.) - associationes col una exemplare
  2. plural. -ко/-γо/-го/-хо/-кон/-γон/-гон/-хон (Амур), -куну/-γуну/-гуну/-хуну (O東- et N北-Сахалин ) - associationes col multa exemplare
  • Н'и ңақрух к‛эқ-хэ hыйк-хо зифку н'р̌ыд' 'me nive pluralia vestigium de l una vulpe [et] de l multa lepore (praeterite) videre'
  • Н'и ңақрух к‛эқ-хо hыйк-хэ зифку н'р̌ыд' 'me nive pluralia vestigium de l multa vulpe [et] de l una lepore (praeterite) videre'

coniugatione de l verbae categoriam de l numere habere

  • finita formas
  • participios
  • aliqua transgressiva-gerundivos (poly-predicativa constructione)

finita formas indicare numerum

  • indicative
  • imperative
  • praeventive

indicativos possibile congruere col subiecte (ordinaria pluralia suffixe): Иф рад' 'illos bibere' - Имң рад'[-γу] 'illos-plure bibere[-plure]', hы оγла-гу мэқр т‛ыкот'-γу 'ista infantes-plure 2-canem (in casae) importare[-plure]', Н'ин чо ниғартот вид-γун 'nos piscem devorare et (perfecte) evadere' (litterale: 'nos piscem manducare-poste abire-plure')

numeros quoque col alia morphophonologica factore affectare electionem de l indicatore de l iterativa, negativa et evidenta actione.

imperativa modos singularia, dualia et pluralia numerum habere

  Амур dialectos O東-Сахалин dialectos
sing plur dual sing plur dual
1. personas -ныкта/-ныхта -да -нытэ/-нтэ   -да -натэ
2. personas -йа/-й -вэ/-бэ/-пэ   -йа/-й -вэ/-бэ/-пэ  
3. personas -ғазо   -ғаро -ғарғаро  

comparare -йа/-й, -вэ/-бэ/-пэ col praefixos и-, й-, в-, э-, ви-/вэ- et -ныкта/-ныхта col personalia pronomine н'ың, н'и(н)

praeventiva modos singul. et plural. numeros habere (unice 2. personae):

  • singulara suffixos ра, -ыйра, -ийра, -ныра (Амур), -иныңра, ~йаңра (O東-Сахалин) ~ Latina classica noli : Зосқу-ныра! '(prohibitiones:) te-ne-destruere!'',
  • plurala suffixos -йтла, -ыйтла/-уйтла (Амур), -иныңта, ~йаңта (O東-Сахалин) ~ Latina classica nolite : Чо к‛э хугу-йтла! '(prohibitiones:) piscem sine-aquae vos-ne-deserere-relinquere!'.

Амур dialectos habere specifica permissiva indicatorem (unice 2. personae):

  • sing -гира (Ви-ины-ға ви-гира 'sit-te-desiderare-ire, ire-por-el-favore'.)
  • plur -гирла

participialia pluralem indicare reduplicationes: Туин т'осқ-зосқ му-γу hумд'[-γу] 'ista loce multa (cor)rupta naves existere', Иф нок-нок питγы-гу дуγруγр̌ эвд' 'illos-singulare multa tenuia libros eligere (et) prehendere (perfecte)'.

Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983
"Из исследований по нивхскому (гиляцкому) языку" Л. Я. Штернберг (ЯЗЫКИ АЗИИ И АФРИКИ. III. Москва, 1979.)

Нивхгу диф - Nivkh linguas

origines

"НИВХСКИЙ ЯЗЫК" Е. Ю. Груздева, (Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 139-154)
"Грамматика нивхского языка". Ч. 1-2. Панфилов В. З. М.-Л., 1962, 1965.
"Словарь нивхско-русский и русско-нивхский: около 4000 слов : посовие для учащихся начальной школы" Таксами Ч.М 1983
"Из исследований по нивхскому (гиляцкому) языку" Л. Я. Штернберг (ЯЗЫКИ АЗИИ И АФРИКИ. III. Москва, 1979.)

Monday, November 2, 2015

Чăваш pronominales et adverbiales

  nominativos radicales exemplis traductiones
mes эп(ӗ) ман + ман пек sicut me s (essere)
tes эс(ӗ) сан + сан пек sicut te s (essere)
illos (illa personas aut res) вӑл ун + унта(н) = унра(н) in ille, (ex ille)
nos эпӗр пир(ӗн) + пир(ӗн)те(н) in nos e, (ex nos e)
vos эсӗр сир(ӗн) + сир(ӗн)те(н) in vos e, (ex vos e)
illos plure вӗсем вӗ(сем) + пе, сӗр, шӗн    
вӗ(сен) + е, че(н)    
qualia personas? кам?   камран ab el qualia personae?
qualia res (aut animales)? мӗн?   мӗнле qualia mode? quomodo e? qualia?
еп + епле qualia mode? quomodo e? qualia?
  nominativos exemplis traductiones
ista (res notoria aut incognita) ку    
ista (res cognita) ҫак(ӑ)    
(ecce) illa (res incognita modeste remota-distantia) ҫав(ӑ)    
illa (res incognita considerabile remota, distantia) леш(ӗ)    
illa (res mentionata) хай(хи)    
qualia? хӑш(ӗ)? хӑшӑмӑр? хӑшӑр? qualia de l nos e? qualia de l vos e?
talia ҫапла, капла, апла    
tota, plena пӗтӗм    
tota пур(ӗ) мӗн пур omnia qualia existere
omnia пурте    
qualia cumque, quisque una, cata una харпӑр харпӑр хӑй quisque una (personas) ipse
cata una (Ruthenica: каждый) кашни    
alia, altera ытти    
alia, altera урӑх    
altera ex el dua optione тӗпер    
qualia res (aut animales)? мӗскер?
exemplis traductiones
ӑҫта qualia loce? ubi e (essere)? a l unde (ire)?
кунта (a l) ista loce (proxime)
лере (a l) illa loce (remote-distante)
ниҫта (a l) nulla loce
малта ante-fronte
ҫӳлте supere
хӑҫан qualia tempore? quando e?
паян hodie
ыран die-mane
халӗ num-que (ha-horae)
паҫӑр recente
ҫӗрле nocte
ялан omnia tempore
ӳлӗм future
ӗлӗк antique
тахҫан aliquando e, aliqua tempore
час-час frequenta vice, frequenta tempore (Ruthenica: часто)
темме incognita causae
ҫавӑнпа ista causae
юри intentione (facere)
ятарласа causae-proposite (facere)
миҫе? qualia numeros?
мӗн чухлӗ? мӗн чул? qualia quantitates?
сахал pauce
кӑшт pauce-legere-insignificante
нумай multe
чылай aliquante-considerabile
пӗрерӗн unus post el une (facere)
пит valde
пачах complete
тӳпеми accumulate-superflue
шӑлами usque l margine
чӑвашла чӑваш mode-manuariae-factione, чӑваш linguae
паттӑррӑн heroice
сасартӑк repente-subite
ҫапла talia mode-manuariae-factione
аран aliqua mode-manuariae-factione
аран-аран a l poenae = difficultate (videre), vix e
ерипен graduale, paulatim e
хӑвӑрт rapide
хӑвӑртрах maiore rapide
хӑвӑртран хӑвӑрт extreme rapide
чи хӑвӑрт sufficientiae (bastante) rapide
пуринчен те хӑвӑрт maiore rapide (que) omniae
reduplicatione de l interrogativa pronomine manifestare pluralitatem aut maiore exacta quaestionem: кам-кам (qualia personas exacte de l ille? qualia multa personas?), мӗн-мӗн (qualia res exacte de l ille? qualia multa res?), мӗнле-мӗнле = епле-епле (qualia multa exacte?), хӑшӗ-хӑшӗ (qualia exacte de l ille?),
negationem de l interrogativa pronomine manifestare praefixos "ни" (sicut Ruthenica linguae) col arbitraria Turcica postpositione "та / те": никам (neminis, nulla personas), ним(ӗн) (nihilis, nulla res), ним(ӗн)ле = ниепле (nulla), нимскер (nulla res), нихӑш(ӗ) (nulla res aut personas), нимӗн чухлӗ, ним чул (nulla quantitate),
никам та килмест (nulla personas venire), эсӗ ним(ӗн) те пӗлместӗн (te s nulla rem scire-sapere),
indefinita pronominem indicare
  1. praefixos "та / те": такам (incognita personas), тем(ӗн) (incognita res aut animales), тем(ӗн)ле (aliqua), тепле (incognita qualia), тахӑш(ӗ) (incognita res aut personas), темиҫе (incognita quantitate),
  2. postpositiones "та / те" col arbitraria postpositione "пулин / пулсан": кам та пулин / пулсан (aliqua personas), мӗн те пулин / пулсан (aliqua res aut animales), мӗнле те пулин / пулсан (aliqua res aut animales), хӑшӗ те пулин / пулсан (aliqua res aut personas), миҫе те пулин / пулсан (aliqua quantitate),
  3. praepositiones "кирек" col arbitraria postpositione "та / те": кирек кам (та) (insignificantia qualia personas), кирек мӗн (те) (insignificantia qualia res aut animales), кирек мӗскер (insignificantia qualia res aut animales), кирек мӗнле те (insignificantia qualia res aut animales, insignificantia mode-manuariae-factione), кирек хӑшӗ (insignificantia qualia res aut personas), кирек те миҫе (insignificantia qualia quantitate),
functionem de l possessiva pronomine complere
  1. genitiva casus ((ӑ)н) de l pronomine: ман(ӑн) (mea), сан(ӑн) (tua), ун(ӑн) (sua), пирӗн (nos a), сирӗн (vos a), вӗсен(ӗн) (sua plure),
  2. possessiva suffixos: хам(ан) (mea propia), хамӑр(ӑн) (nos a propia), ху, хӑвӑн (tua propia), хӑвӑр(ӑн) (vos a propia), хӑй(ӗн) (sua propia), хӑйсен(ӗн) (sua plure propia).
        illos quoque alia casualia suffixum habere potere:
    • sg1 хам ~ран etc,
    • pl1 хамӑр ~та(н) etc,
    • sg2 ху ~па ~сӑр ~шӑн,  хӑв/на ~ӑн, хӑвӑн/та(н),
    • pl2 хӑвӑр ~та(н) etc,
    • sg3 хӑй ~пе ~сӗр ~шӗн ~не ~ӗн, хӑйӗн/че(н),
    • pl3 хӑйсем ~пе ~сӗр ~шӗн, хӑйсен/че(н) ~е ~ӗн,
  3. suffixos "и": ма(нӑ)нни (mea proprietates), са(нӑ)нни (tua proprietates), у(нӑ)нни (sua proprietates),

Чӑваш чӗлхи - Chuvash linguas

origines

"Чувашско-русский словарь" Михаил Яковлевич Сироткин, 1961
Чувашский язык — Википедия
Чăваш чĕлхи — Википеди